Çölyak artık farkına varılacak

Türkiye’de çölyak hastalığıyla ilgili ilk kamu spotu Manisa’da hazırlandı. Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü ile Manisa Çölyak ve Organik Beslenme Derneği tarafından hazırlanan tanıtım filminde rahatsızlığın en önemli 3 belirtisi konu edilirken, rahatsızlıklarının farkında olmayan hastaların doktora başvurmaları istendi.

Kamuoyunda pek fazla bilinmeyen çölyak rahatsızlığında hasta, rahatsızlığının farkına varmaması durumunda hayatını bağırsak kanseriyle kaybediyor. Glutensiz bir beslenme ile hayatlarını ömür boyu diyetle geçirmeleri gereken çölyak hastalarının çoğu hastalığının farkında olmadan yaşıyor. Bu durumun önüne geçmek için harekete geçen Manisa Halk Sağlığı Müdürlüğü ile Manisa Çölyak ve Organik Beslenme Derneği tarafından işbirliği protokolü imzalandı. Protokol kapsamında Türkiye’de çölyakla ilgili olarak ilk kamu spotu da hazırlandı.

Hazırlanan kamu spotunun müdürlükte düzenlenen tanıtım toplantısında konuşan Manisa İl Halk Sağlığı Müdürü Dr. Engin Yıldırım, “Çölyak hastalığı başta buğday, arpa, yulaf gibi tahıllarda bulunan gluten maddesine karşı sindirim sisteminde gelişen alerjik reaksiyon sonrası oluşan bir süreç. Bu çocuklukta, ergenlikte ya da orta yaşlarda kendini gösterebiliyor çeşitli etkenlerle. Nüfusta görülme sıklığı yüzde bir. Yani Manisa’da 1 milyon 380 bin nüfusta 13 bin 800 çölyak tanısı almış hastayla karşı karşıya olmayı umuyoruz ama önümüzdeki rakam 500’lerde 580 civarında çölyak tanısı almış hasta var. Ülkemizde bu konuyla ilgili bilgilendirici bir kamu spotu olmadığının farkına vardık. Türkiye’de ilk defa yerelde böyle bir çalışmaya imza atıp bir kamu spotu oluşturduk. Bu kamu spotuyla vatandaşlarımızda 3 belirti ile karşılaştıklarında akıllarına çölyak hastalığının gelmesini sağlamak istedik” dedi.

Hazırladıkları protokolün sadece kamu spotuyla kalmayacağını ve devam edeceğini anlatan Yıldırım, “Çölyak hastalarının birinci basamakta aile hekimlerinde ön tanı almaları ve sonrasında yönlendirilmeleriyle ilgili bu çalışmaları bu sene içerisinde tamamlayacağız. Çölyak tanısını almış çocuklarımız, ergenlerimiz, gençlerimiz nasıl beslenmeli, bundan sonraki hayatlarını nasıl idame ettirmeleri noktasında, biz bu hastalarımıza diyetisyen ve hekim desteğinde bulunacağız. Bu tanının konulması bütün beslenme alışkanlığını değiştirme anlamına geldiği için talebi olan hastalarımıza da psikolog desteğinde bulunmak suretiyle bir çalışma yapacağız. Buradaki amacımız şu; şuanda 30 hastadan biri ön tanı almış. Bu 18 aylık çalışmamız çerçevesinde mümkün mertebe tanı almış hasta sayısını kat kat artırarak olması gereken tanı alabilecek bütün hastaları yakalamak, onları doğru beslenme alışkanlıklarıyla tanıştırmak ve her türlü desteği vermek üzere Halk Sağlığı Müdürlüğü olarak bir protokol imzalamak istedik derneğimizle” şeklinde konuştu.

“Türkiye’de bir ilk”

Çölyaklı olarak yaşamanın çok zor olduğunu anlatan Manisa Çölyak ve Organik Beslenme Derneği Başkanı Halim Şivecan ise şunları söyledi:

“Glutensiz beslenme o kadar zor ki bir yere gittiğinizde aç kalma oranımız çok yüksek. Biz bunları sayın müdürümüze iletmek istedik ama müdürümüz bunları zaten biliyordu. Biz gittiğimizde kendisinde o ışığı gördük. ‘Ne yapabiliriz’ dedi hemen. Dedi ki ‘Bunun eksiği tanı almayla ilgili. 13 bin 800 çölyaklı olması lazım Manisa’da 500 civarında çölyaklı var. O zaman dedi ki ‘Biz bunu tanıtamamışız. Tanınmayan bir rahatsızlık.’ Kamu spotu hazırlama fikri de müdürümüzün fikridir. Manisa birçok konuda olduğu gibi bu konuda da Türkiye’de bir ilke imza attı. Türkiye’de çölyakla ilgili hiçbir kamu spotu yoktu. İlk oldu. Biz bunu Türkiye genelindeki diğer çölyak dernek başkanlarına ilettiğimizde inanın çok duygulandılar, içlerinde ağlayan arkadaşlarımız oldu böyle bir gelişmenin olmasından dolayı.”

“Diyet yoksa final bağırsak kanseri”

Kamu spotunda da oynayan ve kendisi de bir çölyak hastası olan Dt. Tolga Nardal, çölyakla birlikte yaşamanın zorluklarından bahsederek, “Organlarımızda sıkıntılar oluyor, özellikle eklem rahatsızlıkları, cilt hastalıkları, gelişim geriliğinden zeka geriliğine kadar rahatsızlıklar oluyor. Ama bizim için en çarpıcı kısmı eğer tam diyeti uygulamadığımızda sonucu maalesef bağırsak kanserine kadar gidebiliyor. Esas finalimiz bu. Bunu net söylemezseniz hasta pek diyet de yapmıyor. Çünkü bütün hastalıklarda olduğu gibi bir iyileşme umudu var ama bizim rahatsızlığımızda zaten diyet yaparsak iyi olacağız. Yani bunun tek çıkar yolu yada çözümü diyet. Maalesef bu 3 sene veya 5 sene sonra geçecek gibi bir durum yok. Ömür boyu diyet yapmamız gerekiyor” diye konuştu.