Türkiye’de antibiyotik kullanım oranı azalıyor

Reçete oranlarının 2011 ile 2016 yılları arasında düşüş göstermesine rağmen Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde antibiyotik kullanım oranlarının Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu açıklandı.

Manisa İl Sağlık Müdürlüğü tarafından "Akılcı İlaç Kullanımı (AİK) Toplantısı" düzenlendi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Süleyman Demirel Kültür Merkezi’nde yapılan toplantıya hekimler ve eczacılar katıldı. Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Dairesi Başkanı Eczacı Mesil Aksoy, akılcı ilaç kullanımı faaliyetleri ve verilerle antibiyotik kullanımı hakkında bilgi verdi. İlaç tüketimiyle ilgili çalışmaları iki ayakta incelediklerini söyleyen Aksoy, "Biz ilaç tüketimiyle ilgili çalışmaları iki ayakta inceliyoruz. Birincisi, ilaç tüketimi ile ilgili Dünya Sağlık Örgütünün önerdiği metodoloji ile ilaç tüketim hesabı yapıyoruz. Bir de hekimlerimizin reçeteleri üzerinden değerlendirmeler, analizler ve geri bildirimler yapıyoruz. Reçete bilgi sistemi, hekimlerimizin reçete bilgilerinin alınıp, analiz edilip değerlendirildiği, hekimlerimize de kendileriyle ilgili bilgilendirme yapmayı imkan sağlayacak şekilde geliştirilmiş bir sistem. Yapmış olduğumuz analizlere göre 2011 yılında aile hekimlerimizin sistemde kayıtlı 130 milyon reçetesi var. Bunların yüzde 34,94’ünde antibiyotiklerin yer aldığını tespit ettik. 2012 yılında 112 milyon reçetenin yüzde 33,99’unda, 2012 yılı sonrası 2013 yılında sağlık kurumlarının tamamında elektronik reçete uygulaması zorunlu hale geldi. Tabii bazı istisnai durumlar hariç. Giderek de elektronik reçeteye uyum sağlama konusunda da sağlık kurumlarımızda artan bir iyileşme var. Aile hekimlerimizin reçetelerinin yüzde 33,95’inden yüzde 39,53’e 2016 sonu itibariyle reçeteleme oranlarında antibiyotiklerin yer aldığını görüyoruz. Hekimlerimizin antibiyotiklerinde azalışlar söz konusu. Diğer grupta da benzer azalışlardan bahsedebiliriz. 2015’in son çeyreğinde 2., 3. basamaktaki hekimlerin reçete verileri tabanının değişmesi, değişen veri tabanıyla bizim geçmişte kullandığımız eski dediğimiz reçete bilgi sisteminin uyumlu olmaması nedeniyle biraz reçete sayılarında düşüklükler var. İl bazında değerlendirme yaptığımızda 2011 yılında Gaziantep ilk sıradaydı yüzde 58’lik bir reçeteleme oranıyla. 2012’de de benzer bir reçeteleme değeri var. Yine Gaziantep ilk sırada. 2013 yılına baktığımızda 2014’te de aynı şekilde Diyarbakır ilk sırada. 2015 yılında Şanlıurfa ilk sıradaydı. 2016 yılı verilerine baktığımızda da Mardin ilk sırada. 6 yıllık sürece baktığımızda hep güney bölgesindeki illerimizde daha yüksek oranda antibiyotik reçetelenirken, Karadeniz Bölgesi illerimizde daha düşük antibiyotik reçetelendiğini söylememiz mümkün" dedi.

"Antibiyotik kullanımı düşüş gösteriyor"

Yapılan çalışmalarla antibiyotik kullanım oranlarıyla ilgili başarılı sonuçlar elde edildiğini söyleyen Aksoy, "Ancak güney bölgesindeki illerimizde yaptığımız yoğun faaliyetler sonucunda da güzel sonuçlar elde etmeye başladık. Oradaki hekimlerimizin bu konuyu daha fazla sahiplendiği ve gerçekten bize desteklerinin çok fazla olduğunu söyleyebiliriz. Türkiye ortalaması 2011-2016 yılları arasında her yıl bir önceki yıla göre düşüş kaydedilmiş. Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Akdeniz Bölgesi Türkiye ortalamasının üstünde sürekli düşüş kaydeden bölgelerimiz. Doğu Anadolu Bölgesi 2011-2012 yılında Türkiye ortalamasının üstündeyken, 2012 sonrası Türkiye ortalamasının altında düşüş kaydetmeye devam etmiş. Marmara ve Karadeniz Bölgesi de Türkiye ortalamasının altında olup, sürekli düşüş kaydeden bölgelerimizden. İç Anadolu ve Ege Bölgesi 2012-2013 geçişinde bir artış kaydetmiş ama 2013 sonrası aslında bizim bu konuyla ilgili eylem planını çalışmaya başladığımız ve çalışmaları da daha hızlandırdığımız tarihten sonra tüm bölgelerimizde antibiyotik reçeteleme tercihlerinde düşüşler var" diye konuştu.

Manisa, Türkiye ortalamasının altında

Manisa’nın Türkiye ortalamasının altında reçetelenme oranlarına sahip olduğunu belirten Aksoy, "Manisa, Türkiye ortalamasının altında reçete parametresinde yer alan illerden biri. Bölge değişiminde 2012-2013 geçişinde Ege Bölgesi’nde bir artış vardı. Manisa’da da aynı şekilde yüzde 31,34’lerden yüzde 25,2’lere bir gerileme var. Bölge illerine göre kıyaslayacak olursak bölge illerinin tamamı Türkiye ortalamasının altında antibiyotik reçetelenen illerimiz olarak karşımıza çıkıyor. Manisa ilimizde hem Ege Bölgesi ortalamasının hem de Türkiye ortalamasının altında yüzde 25,28’lik bir reçeteleme değeriyle, son sırada da Denizli ilimiz var. İlk sırada da bölge illerimiz içerisinde yüzde 29,5’lik bir reçeteleme değeriyle Afyonkarahisar’ı görüyoruz" ifadelerini kullandı.

Manisa’nın ilçeleri arasındaki oranları da açıklayan Aksoy, "Manisa’nın ilçelerine bakıldığında Alaşehir ilçeler arasında Türkiye ortalamasının üstünde antibiyotik reçetelenen tek ilçemiz. Kula, Gölmarmara Ege Bölgesinin üstünde Türkiye ortalamasının altında. Baktığımızda Köprübaşı, Ahmetli, Selendi,, Turgutlu ve Akhisar da Ege Bölgesi ortalamasının altında Manisa ortalamasının üstünde. İlçelerimiz arasında Gördes de en düşük antibiyotik reçetelenen ilçemiz olarak karşımıza çıkıyor" dedi.