AÇIKDİL'DEN İMAR PLANI VURGUSU

Kentte yıllardır uygulanamayan imar planı, vatandaşları ve politikacıları isyan ettirdi. Manisa Büyükşehir Belediye Başkan Danışmanı Azmi Açıkdil, kent estetiğiyle ilgili değişmesi gerekenleri manisadabugun.com'a anlattı.

ÇARPIK KENTLEŞMENİN TEMEL NEDENİ GÖÇ

Bir mimar olarak Manisa’nın kentsel yapısını nasıl görüyorsunuz?

Manisa’nın şehirleşmesi, şehirciliği herkesin şikayet ettiği bir durum. Bu hale geçmesinin yegane sebebi göç. Bu yalnızca Manisa’nın sorunu değil. Göç sonrası kentin çeşitli yerlerinden nüfus hareketliliği başladığında Manisa gibi diğer şehirler de göç aldı. Göç alan şehirde plan olmayınca çarpık kentleşme kendiliğinden geldi. Hem nüfus, hem göç arttı. Çarpış kentleşme arttıkça kentler birbirine benzemeye başladı. Gecekondular, plansız gelişmeler, caddeler birbirine benziyor. Türkiye’nin herhangi bir kentine gittiğinizde hepsinin aynı olduğunu görürsünüz. Kentler kimliklerini kaybetti. 

Yani göç, Manisa’da kentsel çarpıklığı meydana getirdi...

Bizdeki göç 1950 yıllarında tarımsal işçiliklerle başladı. Yazın tarım ürünlerinin hasadı zamanında çeşitli yerlerden göç edenler, tekrar memleketlerine dönüyorlardı. Bir süre sonra gitmemeye başladılar. 65 yıllarından sonra da Organize Sanayi Bölgesi göçü tetikledi. Tabii kimse Organize Sanayi’yi suçlamıyor. Biz Organize Sanayi planlanırken Manisa’yı da planlamalıydık. 1989 yılında yeni bir plan yapıldı. Ondan önceki planlar çeşitli tadilatlarla ve mevzi planlarla genişletildi Bu da çarpıklaşmayı getirdi. Bir yer planlıyorsunuz, o bölgede artan nüfusla insanların çeşitli ihtiyaçları oluşuyor. Okul, park, alışveriş yerleri, yeşil alan ve spor alanları gibi. Ancak siz orayı yalnızca konut olarak planlıyorsunuz. Tesis kurulamadığı için yeşil oluşmuyor. Orada, burada yeşil alan olmuyor derken sosyal alanlardan mahrum bir kent oluşmaya başlıyor. Manisa bunların hepsini içeren bir kent.  

MANİSA’NIN DÖRT BİR TARAFINI GECEKONDU SARDI

1989’da yapılan imar planından bu yana Manisa’da değişen bir şey oldu mu?

1989 yılında yapılan planda, Manisa Osmanlı döneminde Spil Dağı eteklerinde bulunan Ulutepe yoluna kadar yerleşime açılmıştı. Daha sonra İzmir Caddesi oluştu. Bunlar hep Spil Dağı’na paralel olarak gelişti. Nüfus artınca Doğu Caddesi’ne kadar dayanıldı. Bunlar sosyal alandan mahrum olarak yapıldı. Elimizdeki kıymetli yerleri bina yaparak heba ettik. 1989 yılından 2015’e geldik ama hala bir imar planı söz konusu değil. Yapılanlar mevzi planlarıydı. 1994 ve 1999 arası Güzelyurt Mahallesi planlandı, blok nizamlı yapıldı. Organize Sanayi Bölgesi’nde 40 bin insan çalışıyor. Bu kişilerin ihtiyaçları planlamayla karşılanmadı. Bu kişiler başlarını sokacak bir ev yapmaya çalıştılar ve gecekondular Manisa’nın dört bir tarafını sardı.Ben bu insanları kesinlikle suçlamıyorum. Biz gecekondu yapmadığımız için insanlar ihtiyaçlarını karşıladı.

İMAR PLANI, OY KAYBI

Manisa Büyükşehir Belediye Meclisi’nde imar planlamasıyla ilgili ciddi kavgalar yaşandı. Manisa’ya neden geniş bir imar planı uygulanamıyor?

Biz ilk göreve geldiğimizde imar çalışmalarına başladık. 4 sene sürdü ama çeşitli politik nedenlerden dolayı kabul edilmedi. O günden bu güne gecekondu yapılaşması durmadı. Bu Manisa’nın problemi, politikacının değil. İmarla ilgili konuda politikacıların bir araya gelerek sorunu çözmesi gerekir. Burada politika söz konusu değil, Manisa’nın menfaatleri söz konusu. Ancak siyasetçiler kendi menfaatlerini düşündüğü için imar olmadı. Sen yapma ben yapayım diyorlar, tamam yapın diyoruz, ona da yanaşmıyorlar. İmar planı demek, oy kaybı demek. Gecekonduları ıslah planlarıyla düzelteceksiniz, senin benim tarlamı yeşil alan yapacaksınız, okul yapacaksınız, camii alanı ayıracaksınız, evleri yıkacaksınız, yol yapacaksınız. Bunlar vatandaşı rahatsız edecek. neticede oy kaybı oluşacak. Oy kaybı olmasın diye bu planlar yapılamıyor. Oy kaybını düşünen siyasetçiler, bunların sıkıntısını çekiyor. Okul yetmiyor, sosyal alan yetmiyor, sokaklar dar, otopark yetmiyor. Bunun sıkıntısını hepimiz çekiyoruz. Şehir menfaatlerinde siyaset düşünülmemeli.

Manisa, Kentsel Dönüşüm için ne düşünüyor?

Kentsel dönüşüm diye bir şey var. Deprem analizi yapılmış binaların performansları kabul edilebilir ölçüde değilse yeni binalar yapılıyor. Manisa burada treni kaçırıyor. Manisa merkezde 75’li yıllarda hazır beton yoktu, kullanılan demir ve beton kalitesi şimdiki düzeyde değildi. Bu binaların ekonomik ömürleri çok çabuk doluyor. Ömürlerinin dolduğu güne geldik. Bu ekonomik ömrünü kaybetmiş binaları aynı ölçüde yıkıp yenisini yapınca kenti yeniliyoruz. Peki bu bina yenileniyor da, kente bir şey katıyor mu? Hayır. Çünkü sorunlar yine aynı. Bu kent hazır ömrünü doldurmuşken ada ada yıkıp hem yeşil alanları hem de otoparkı sağlayacak bir sisteme dönüşebilir. O da yapılmıyor. Manisa, bu treni de kaçırdı. Gecekondular kentsel dönüşümle yenilenebilir ama önemli olan merkez. Merkezde yenilenme yapmadığımız sürece şehir yine kimliğini kaybedecek ve insanlar hayatlarına mutsuz bir şekilde devam edecek. Şehirleşme bu yönde olmamalı. Mutlaka bir imar planı yapılmalı. Bir kısmı hemen hayata geçirilmeli, bir kısmıysa 5, 10 ve 15 yıla yayılmalı. Bundan kimse rahatsız olmasın, bu bizim çocuklarımızın geleceğidir. 

PLAN OYALANIYOR

Manisa’da nasıl bir imar planı uygulanması gerekir?

Manisa’da yapılacak imar planı belli. Çevre yolu yapıldı. Doğu Caddesi, Mimar Sinan Bulvarı ve Çevre Yolu var. Çevre Yolu’nun içerisine kadar devam eden boş yerlere sosyal alanlar oluşturulmalı. Eski kent ada bazında yenilenmeli. Gecekondular uzun bir zamana tekabül edecek şekilde yenilenmeli. Bunlar olunca okulumuz, sosyal alanımız, yeşil alanımız ve camimiz olacak. İnsanlar sıkıntı içerisinde yaşamayacak, trafik sorunu olmayacak. Pırıl pırıl, tertemiz bir kentte yaşamız olacağız. İnsanlar eğitim, ekonomik ve sosyal yönden kalkınacak. Biz 5 yıldan beri imar için uğraşıyoruz ancak yapılmasın diye el kaldırıyorlar. Sudan bahanelerle komisyona göndererek imarı oyalıyorlar.                   

TOKİ, MANİSA’YI ETKİLEMEZ

Yunusemre Belediyesi, Akgedik’te yaşam merkezi oluşturacak bir TOKİ projesi hazırladı. Sizce Akgedik, yaşamaya uygun bir alan mı?

Akgedik sosyal alan ve yeşil alan yapılmadığı sürece işlevi amacına ulaşmaz. Manisa’da gecekonduları kaldırmadığımız sürece, başımıza yıkılacak evleri kaldırmadığımız sürece Akgedik’e yeni ev yapsanız da Manisa’nın kaderini ve geleceğini değiştiremezsiniz. Oraya 5 bin nüfuslu bir yerleşim merkezi yapılacak, ne kadar çalıştığını göreceğiz. Oradaki insanlar araçla yine buraya gelecek. İmara yeni açılacak bir alanlarla Manisa değişecek. Manisa merkezi planlamadıkça dışarıya istediğimiz kadar ev yapalım, TOKİ ev yapsın; kimliği, karekteri geri dönmez. TOKİ’deki evin merkezdeki yaşantıya hiçbir faydası yok

2017'DE UYGULAMAYA GEÇİLEBİLİR

Son olarak imar planı bugün hayata geçirilse, Manisa minimum kaç yılda yenilenir?

Manisa’da 3 tip plan gerekiyor. Biri gecekonduların ıslahı, biri boş alanlara plan yapılması, bir diğeri ise merkezin yenilenmesi. Eğer imar planı hayata geçirilirse süreç hemen başlar. Müteahhitler arsa payını yüzde 50 üzerine çıkardılar. Maliyetler attı, daire satış rakamları arttı, kiralar arttı. Manisa merkezde ada bazında yenileme yapıldığında müteahhit çalışmalara hemen başlar. Gecekondu ıslah planları yapıldığında da süreç hemen başlar, çalışmalar parça parça devam eder. Bunlar çok kısa zamanda oluşacak şeyler. Boş alan planlamaları da hızlı bir şekilde halledilebilir. İmar olunca daire fiyatları düşecek. Ekim ayındaki meclisten imarla ilgili karar alınırsa, çalışması 1 yılı alır. Her türlü onay alındığında 2017’de imar planının uygulanmasına başlanabilir.

RÖPORTAJ