Bayraktar, yaptığı açıklamada, 2011 yılında 23 milyon 89 bin 691 adet baş olan koyun sayısının 2012 yılında 25 milyon 31 bin 565’e çıktığını, koyun eti üretiminin aynı yıllarda 229 bin 640 tondan 248 bin 840 tona, koyun sütü üretiminin ise 892 bin 822 tondan 1 milyon tonu aşarak 1 milyon 10 bin 7 tona yükseldiğini belirtti.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Dünya koyun sayısının yüzde 2,14’ünü barındıran Türkiye’nin, koyun eti üretimin yüzde 2,75’ini, koyun sütü üretiminin yüzde 9,98’ini karşıladığını vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:
“Türkiye, 2012 yılında, koyun sayısını yüzde 8,41, koyun eti üretimini yüzde 8,36, koyun sütü üretimini ise yüzde 13,13 artırdı. Koyun sütünde Türkiye, 100 bin tonun üzerinde üretim yapan 17 ülke içinde üretimini en fazla artıran ülke oldu.
-Koyun sayısı, koyun eti ve sütü üretiminde Çin birinci-
Dünyada, 2011 yılında 1 milyar 152,4 milyon baş olan koyun sayısı, yüzde 1,44 artışla 2012 yılında 1 milyar 169 milyona çıktı. Koyun sayısında, 2012 yılı verilerine göre, 187 milyon başla Çin birinci olurken, bu ülkeyi 75 milyonla Hindistan, 74,7 milyonla Avustralya, 52,5 milyonla Sudan (Sudan ve Güney Sudan’ın toplamı), 48,75 milyonla İran, 38,5 milyonla Nijerya, 32,2 milyonla İngiltere, 31,3 milyonla Yeni Zelanda, 28,4 milyonla Pakistan, 25,5 milyonla Etiyopya, 25,2 milyonla Cezayir izledi. Türkiye, 25 milyon 31 bin 565 baş koyunla 12’inci olurken, Türkiye’yi 24,4 milyonla Güney Afrika Cumhuriyeti, 20,8 milyonla Rusya takip etti.
Koyun eti üretimi, dünyada 2012 yılında, 2011 yılına göre yüzde 1,93 artarak 9 milyon 930,8 bin tondan 10 milyon 122,5 bin tona yükseldi. Üretimde ilk sırayı 1 milyon 580 bin tonla Çin alırken, Türkiye 1 milyon 10 bin 7 tonla ikinci, Suriye 703 bin tonla üçüncü, Yunanistan 699,5 bin tonla dördüncü, Romanya 651 bin tonla beşinci, Somali 615 bin tonla altıncı, İspanya 552,5 bin tonla yedinci, Sudan 532 bin tonla sekizinci sırayı aldı.
Koyun eti üretimi, dünyada 2011 yılında 8 milyon 347,7 bin ton iken, 2012 yılında yüzde 1,6 artışla 8 milyon 480,8 bin tona yükseldi. Çin, 2 milyon 80 bin tonla koyun eti üretiminde birinci olurken, Avustralya 607,5 bin tonla ikinci, Yeni Zelanda 447,3 bin tonla üçüncü, Sudan 357,3 bin tonla dördüncü, Hindistan 295,8 bin tonla beşinci, İngiltere 285 bin tonla altıncı, Cezayir 261,8 bin tonla yedinci, Türkiye 248 bin 840 tonla sekizinci, Suriye 182,9 bin tonla dokuzuncu, Rusya 172,6 bin tonla onuncu oldu.”
-Koyunculuk et ve süt üretiminde önemli bir yer edindi-
Bayraktar, koyunculuğun özellikle et ve süt üretiminde önemli bir yer edindiğini, gelir seviyesinin yükselmesi ve tüketimin artmasıyla kırmızı ette oluşabilecek açığın kapatılması için keçi ve mandayla birlikte en önemli alternatif kaynaklardan birisi olduğunu belirtti.
Kırmızı et yanında koyun sütünden yapılan peynirlerin büyük ilgi gördüğünü, katma değeri yüksek bu ürünlerin her geçen gün tüketiciler tarafından daha fazla talep edildiğine dikkati çeken Şemsi Bayraktar, “Mevcut koyun yetiştiriciliği potansiyelimiz düşünüldüğünde, koyunculuktan elde edilen ürünlerin ve dış pazarlarda ihracat potansiyelinin artırılması da mümkün görülmektedir. Yapılan çalışmalar Avrupa Birliği (AB) içinde hayvancılıkta rekabet gücü en yüksek hayvancılık üretiminin küçükbaş hayvancılık olduğunu göstermektedir” dedi.
-Yapılması gerekenler-
Öncelikle rekabet gücünün artırılması ve beklenen üretim artışlarının sağlanabilmesi için bazı tedbirlerin alınması gerektiğini bildiren Bayraktar, bunları şöyle sıraladı:
“Mevcut iç ve dış talep dikkate alınarak üretim planlaması yapılmalı,
Üretici maliyetlerin düşürülmesi, üretici gelirlerinin üretimi sürdürülebilecek seviyelerde tutulması için tedbirler alınmalı, gerekli destekler sağlanmalı,
Üretim maliyeti düşse bile tüketiciler bu ürünleri çok ucuza tüketememektedirler. Bu ise hem aracı sayısının azaltılması hem de perakendecilerin yüksek kar marjları konusunda kontrol edilmesiyle mümkün olabilecektir. Bu konuda gerekli tedbirler alınmalı,
Meralar ıslah edilerek üreticilerin hizmetine sunulmalı ve ıslah edilen meraların tekrar tahrip edilmesinin önleyici tedbirler alınmalı,
Hayvan hastalıklarıyla etkin mücadele edilmeli,
Üreticilere verilen desteklere artırılarak devam edilmeli,
Kaçak canlı hayvan ve et girişleri önlenmeli,
Canlı hayvan ve et ithalatına izin verilmemeli,
Kesimhaneler başta olmak üzere altyapı sorunları halledilmeli, bu konuda desteklemeler yapılmalıdır.” Dünyada 5 milyon başın üzerinde koyun varlığına sahip 50 ülkenin 2011 ve 2012 koyun sayıları, dünya payları ve 2012 yılındaki artış rakamları şöyle:
2011
2012
2011
2012
Koyun
Koyun
Payı
Payı
Değişim
Ülkeler
Sayısı
Sayısı
(Yüzde)
(Yüzde)
(Yüzde)
1
Çin
185.120.000
187.000.000
16,06
16,00
1,02
2
Hindistan
74.500.000
75.000.000
6,46
6,42
0,67
3
Avustralya
73.098.761
74.721.551
6,34
6,39
2,22
4
Sudan (x)
52.290.000
52.500.000
4,54
4,49
0,40
5
İran
49.000.000
48.750.000
4,25
4,17
-0,51
6
Nijerya
38.000.000
38.500.000
3,30
3,29
1,32
7
İngiltere
31.634.000
32.215.000
2,75
2,76
1,84
8
Yeni Zelanda
31.132.329
31.262.715
2,70
2,67
0,42
9
Pakistan
28.086.000
28.400.000
2,44
2,43
1,12
10
Etiyopya
24.221.384
25.489.204
2,10
2,18
5,23
11
Cezayir
23.989.330
25.194.105
2,08
2,16
5,02
12
Türkiye
23.089.691
25.031.565
2,00
2,14
8,41
13
Güney Afrika
24.302.776
24.391.112
2,11
2,09
0,36
14
Rusya
19.761.337
20.766.815
1,71
1,78
5,09
15
Fas
18.737.340
19.006.080
1,63
1,63
1,43
16
Kenya
17.821.600
18.171.000
1,55
1,55
1,96
17
Moğolistan
15.668.530
18.141.359
1,36
1,55
15,78
18
Suriye
18.071.211
18.062.841
1,57
1,55
-0,05
19
İspanya
17.002.700
16.813.700
1,48
1,44
-1,11
20
Brezilya
17.668.063
16.789.492
1,53
1,44
-4,97
21
Arjantin
14.731.000
16.300.000
1,28
1,39
10,65
22
Kazakistan
15.110.000
15.200.000
1,31
1,30
0,60
23
Türkmenistan
13.650.000
14.000.000
1,18
1,20
2,56
24
Afganistan
14.262.000
13.820.000
1,24
1,18
-3,10
25
Özbekistan
12.916.600
13.629.500
1,12
1,17
5,52
26
Mali
12.458.522
13.081.448
1,08
1,12
5,00
27
Endonezya
11.372.000
12.768.400
0,99
1,09
12,28
28
Somali
12.250.000
12.300.000
1,06
1,05
0,41
29
Peru
14.050.173
12.183.777
1,22
1,04
-13,28
30
Suudi Arabistan
10.096.000
11.000.000
0,88
0,94
8,95
31
Nijer
10.018.857
10.369.517
0,87
0,89
3,50
32
Yunanistan
9.781.000
9.585.000
0,85
0,82
-2,00
33
Yemen
9.358.000
9.419.000
0,81
0,81
0,65
34
Moritanya
8.900.000
9.000.000
0,77
0,77
1,12
35
Bolivya
8.877.510
8.900.000
0,77
0,76
0,25
36
Burkina Faso
8.490.513
8.745.205
0,74
0,75
3,00
37
Romanya
8.417.437
8.533.434
0,73
0,73
1,38
38
Meksika
8.219.386
8.405.902
0,71
0,72
2,27
39
Irak
8.183.000
8.200.000
0,71
0,70
0,21
40
Azerbaycan
7.931.892
8.019.799
0,69
0,69
1,11
41
Fransa
7.618.034
7.463.741
0,66
0,64
-2,03
42
Uruguay
7.474.000
7.350.000
0,65
0,63
-1,66
43
Libya
7.100.000
7.150.000
0,62
0,61
0,70
44
İtalya
7.900.016
7.015.700
0,69
0,60
-11,19
45
Tunus
6.998.630
6.802.420
0,61
0,58
-2,80
46
Senegal
5.515.600
5.887.000
0,48
0,50
6,73
47
Tanzanya
6.400.000
5.714.975
0,56
0,49
-10,70
48
Mısır
5.365.065
5.450.000
0,47
0,47
1,58
49
ABD
5.480.000
5.365.000
0,48
0,46
-2,10
50
İrlanda
4.694.700
5.170.000
0,41
0,44
10,12
Dünya Toplamı
1.152.396.163
1.169.004.916
100,00
100,00
1,44
Dünyada 100 bin tonun üzerinde koyun sütü üreten 17 ülkenin 2011 ve 2012 koyun sayıları, dünya payları ve 2012 yılındaki artış rakamları şöyle:
2011
2012
Koyun
Koyun
Sütü
Sütü
2011
2012
Üretimi
Üretimi
Payı
Payı
Değişim
ÜLKELER
(Ton)
(Ton)
(Yüzde)
(Yüzde)
(Yüzde)
1
Çin
1.529.000
1.580.000
15,40
15,61
3,34
2
Türkiye
892.822
1.010.007
8,99
9,98
13,13
3
Suriye
705.554
703.008
7,10
6,94
-0,36
4
Yunanistan
773.000
699.500
7,78
6,91
-9,51
5
Romanya
632.913
650.912
6,37
6,43
2,84
6
Somali
600.000
615.000
6,04
6,08
2,50
7
İspanya
519.600
552.517
5,23
5,46
6,34
8
Sudan (x)
530.000
532.000
5,34
5,26
0,38
9
İran
459.843
465.000
4,63
4,59
1,12
10
İtalya
417.839
406.177
4,21
4,01
-2,79
11
Cezayir
320.000
336.000
3,22
3,32
5,00
12
Fransa
273.550
274.686
2,75
2,71
0,42
13
Afganistan
212.000
211.000
2,13
2,08
-0,47
14
Mali
173.357
159.000
1,75
1,57
-8,28
15
Nijer
120.226
124.434
1,21
1,23
3,50
16
Endonezya
122.550
123.000
1,23
1,22
0,37
17
Moritanya
115.500
118.250
1,16
1,17
2,38
Toplam
9.930.801
10.122.522
100,00
100,00
1,93
Dünyada 100 bin tonun üzerinde koyun eti üreten 21 ülkenin 2011 ve 2012 koyun sayıları, dünya payları ve 2012 yılındaki artış rakamları şöyle:
2011
2012
Koyun Eti
Koyun Eti
2011
2012
Üretimi
Üretimi
Payı
Payı
Değişim
Ülkeler
(Ton)
(Ton)
(Yüzde)
(Yüzde)
(Yüzde)
1
Çin
2.050.041
2.080.003
24,56
24,53
1,46
2
Avustralya
564.398
607.459
6,76
7,16
7,63
3
Yeni Zelanda
464.588
447.302
5,57
5,27
-3,72
4
Sudan (x)
356.252
357.260
4,27
4,21
0,28
5
Hindistan
293.422
295.822
3,52
3,49
0,82
6
İngiltere
301.000
285.000
3,61
3,36
-5,32
7
Cezayir
253.300
261.800
3,03
3,09
3,36
8
Türkiye
229.640
248.840
2,75
2,93
8,36
9
Suriye
183.218
182.910
2,19
2,16
-0,17
10
Rusya
170.888
172.632
2,05
2,04
1,02
11
Nijerya
168.108
170.308
2,01
2,01
1,31
12
Pakistan
158.425
164.087
1,90
1,93
3,57
13
Fas
143.715
148.005
1,72
1,75
2,99
14
Güney Afrika
106.895
134.143
1,28
1,58
25,49
15
Türkmenistan
130.006
133.000
1,56
1,57
2,30
16
İran
107.186
129.725
1,28
1,53
21,03
17
Kazakistan
128.201
127.477
1,54
1,50
-0,56
18
İspanya
134.700
121.845
1,61
1,44
-9,54
19
Fransa
116.000
117.000
1,39
1,38
0,86
20
Özbekistan
114.965
115.497
1,38
1,36
0,46
21
Afganistan
115.520
112.000
1,38
1,32
-3,05
Dünya Toplamı
8.347.670
8.480.824
100,00
100,00
1,60
(x): Sudan rakamları Sudan ve bu ülkeden ayrılan Güney Sudan verilerinin toplamından oluşmaktadır.
Kaynak: FAO