ORGANİK ATIKLARIN MUCİZEVİ KAYNAĞA DÖNÜŞTÜĞÜ ÜNİVERSİTE…

Egenin incisi olan İzmir’in, levanten köşkleriyle tanınan yeşil ilçesi Bornova, sanayileşmenin, hızlı nüfus artışının ve çarpık kentleşmenin etkilerini son yıllarda güçlü bir şekilde hissetmektedir. Azalan tarım alanlarının iyice yok olması kent sakinlerini sağlıklı beslenme adına organik ürünlerin arayışına itmiştir. İnsanların en hassas davrandıkları ürünlerin başında ise sebze-meyve, süt, yumurta ve ekmek gibi çok tüketilen ürünler gelmektedir. Bu ürünlerin artan talebe karşılık doğal bir şekilde üretilmesi yaşam alanlarına yakın olarak kurulan, organik yumurta üreten tavuk çiftliklerini, doğal süt sağlayan mandıraları ve organik üretim yapmaya çalışan bahçeleri hayatımıza katmıştır. Bu çiftliklerin üretim yaparken ortaya çıkardığı atıkların başka çevre sorunlarına yol açtığı tartışma yaratmaktadır. Aslında bu tartışmaların kaynağı olan organik atıklar özelliklerine uygun olarak başka maddeler için kaynak olarak değerlendirilebilmektedir. Bu konu son yılların en önemli geri dönüşüm konularından birisi olarak görülmektedir. Organik atıkların bir kaynak olarak değerlendirilmesi hakkında yaptığımız araştırmalar bizi Ege Üniversitesine yönlendirmiştir. Ege Üniversitesine yaptığımız ziyarette, röportaj yaptığımız araştırma görevlileri yapılan bilimsel çalışmaların oldukça çarpıcı olduğunu anlatmışlardır. Bu çalışmalardan; - Tavuk çiftliklerinin organik bir atığı olan tavuk tüyünden keratin elde edilmesi ve elde edilen keratinin tavuk yemlerinde kullanabilirliğinin araştırılması, - Hayvan dışkılarında yaşayan mantarlardan sanayide kullanılan ticari enzimlerin saflaştırılması, - Organik bir atık olan üzüm posasından gıda renklendiricisi olarak kullanılabilen doğal renklendiricilerin saflaştırılması, - Bağ bozumunun organik atığı olan bağ çubuğundan atık suların temizlenmesinde kullanılabilen adsorban tasarlanması ilgimizi en çok çeken çalışmalar olmuştur. Organik atıkları kaynak olarak değerlendiren araştırmacılar Ayrıca araştırmalarımız sırasında Ege Üniversitesinin doğa dostu bir üniversite olduğu ve bu anlamda çok ciddi adımlar attığı öğrenilmiştir. Ege üniversitesi, Endonezya Üniversitesi tarafından yapılan 'yeşil üniversiteler' (GreenMetric) sıralamasında 2018 yılında toplamda 5075 puanla, 719 üniversite içerisinde 287’inci sırada yer almaktadır. Sıralamayı binalar ve altyapı, enerji ve iklim değişikliği, atıklar, su, ulaşım ve eğitim gibi alanlarda doğaya ne kadar uyumlu olduğu oluşturmaktadır. Ege üniversitesinin “Sürdürülebilir Yeşil Kampüs” olmaya karar verdiği süreçte, yapılması gereken değişiklikleri bünyesinde kurduğu, “ Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi ” aracılığıyla sağlamaktadır. Üniversitenin yaptığı değişikliklerin başında 24,5 milyon TL civarında olan yıllık enerji giderlerini minimalize etmek için doğa dostu kaynaklara yönelmek gelmektedir. Güneş Enerjisi Enstitüsü tarafından yürütülen proje ile kampüsün ve hastanenin enerji ihtiyacının önemli bir kısmının bu proje ile sağlanması amaçlanmaktadır. Güneş enerjisinin kullanıldığı park alanı “Yaya Öncelikli Yeşil Kampüs” projesi ile kampus içerisinde daha az araç görmek istediklerinden fakültelere ait otoparkları boşaltıp merkez otopark oluşturarak araç sayısını azaltmışlardır. Minimum araç için boşaltılan otoparklar Ayrıca kampüs içi ulaşımı da temiz enerji kullanan ring sistemi ile sağlamaktadırlar. Ring sisteminin yanı sıra yapılan bisiklet yolları ile bisiklet kullanımı desteklenmektedir. Bunun için Ege Üniversitesi Bisiklet Topluluğu, öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda bisiklet tasarımı gerçekleştirmiştir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından başlatılan ‘Sıfır Atık’ Projesi kapsamında pilot üniversite olan Ege Üniversitesi, “Entegre Atık Yönetimi” sistemini hayata geçirmiş ve laboratuvarlarda ortaya çıkan tehlikeli madde içerikli atıklar, tüm akademik birimlere eğitimler verilerek atık toplama ara depolama istasyonlarında bertaraf edilmek üzere toplanmaktadır. Ayrıca yemekhane ve kantinlerin organik atıkları da kompostlanarak tekrar doğaya geri kazandırılmaktadır. Sürdürülebilir su kullanımını hayata geçirebilmek için,yağmur sularını kampüsün her yanını dolaşan bir kanal sistemi yardımıyla depolamak üzere çalışmalar başlatılmış ve öncelikle bahçe ve ağaçların sulanması planlanmaktadır. Ege Üniversitesi, hazırladığı eğitim planıyla tüm bölümlerin birinci sınıf öğrencilerine çevre ve sürdürülebilirlik ile ilgili 35 farklı dersten seçim yaparak zorunlu kıldığı eğitimlerle, öğrencilerin çevre farkındalığını geliştirmekte ve doğa dostu hareketini hayata geçirmektedir. Bornovalı Genç Gazeteciler Tuana Altınbaş – Pelin Ünlü – Asrın Tüzgen – Serhan Hatıl