E ATIK İLE ESKİLER KIYMETE BİNECEK

 Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın 2005 yılından bu yana ambalaj, lastik ve akaryakıt sektörlerine yönelik başlattığı atıkların geri dönüşümü uygulamasına, 2013 yılından itibaren elektrikli ve elektronik ürünlerini de dahil edildi. 2013 Haziran ayından itibaren yürürlüğe girmiş olan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların (AEEE) Kontrolü Yönetmeliği ile birlikte firmalar en az sattıkları ürün kadar piyasadaki eski ürünleri toplamak zorunda kalacak. Yönetmelik sayesinde evlerde ve iş yerlerinde bulunan buzdolabı, televizyon, çamaşır makinesi, cep telefonu ve bilgisayar gibi eski ve kullanılmayan elektrikli ve elektronik aletler para değeri taşıyacak. Bu sayede insanlar evlerindeki eski eşyalarından para karşılığı kurtulmuş olacak, firmalar ise yönetmeliğin zorunlu kıldığı geri alım kotasını tamamlayarak ceza almaktan kurtulacak. Bu yönetmeliğin geçen sene yürürlüğe girdiğini ve normal şartlarda bertarafı ile düzenleme olmadığını ve bu düzenlemelerin madde madde yapıldığını dile getiren Manisa Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Mustafa Yılmaz, “Geçen sene geldi bu yönetmelik. Normal şartlarda bertarafı ile düzenleme yoktu. Bunlar normal atıklar gibi düzenleniyordu. Ama bakanlık bunla ilgili yapılacak işin daha sağlıklı yapılabilmesi için bir yönetmelik çıkardı. Bu yönetmelik beyaz eşya sektöründe bir nevi depozite şekli getiriyor. Özet olarak firmalar 100 tane buzdolabı satıyor ise bunun karşılığında 100 tane buzdolabı alacak. Bu kota uygulamasıyla firmalar sattığı beyaz eşya kadar almak zorunda kalacak” şeklinde konuştu.

“Manisa’da geri dönüşümü yapacak iki tesis hazır”

Manisa’da e-atık uygulaması için gerekli yatırımların yapıldığını ve iki tesisin geri dönüşümle ilgili yakın bir zamanda lisans alacağına dikkat çeken Yılmaz, “Manisa’da iki firma lisans başvurusu yaptı. Elektronik eşyalar bakımından Manisa önemli bir il. İki firmamız çok büyük bir yatırım yaptı. Geri kazanımı adıyla var olan iki tesis kendilerini geliştirdiler. Çok yakın bir sürede lisanslar alınacak. Şuanda son aşamaya lisans alma aşamasına geldiklerinde Manisa’da pek bir sorun kalmayacak. Ama tek başına beyaz eşya üreticileri tek başına çözüm değil. Hakkıyla bu işi yapabilmek için geri dönüşüm tesisleri kurabilmek lazım. Yetkilendirilmiş kuruluşlar lazım. Birilerin de bu işin geri dönüşümünü lisanslı olarak yapması lazım. Bu iş entegre bir iş. Haziran ayına yetişecek” dedi.

“Üreticiler maliyetlerini fiyatlara yansıtacak”

Buzdolaplarının parçalanmasından dolayı doğaya bulaşan kirletici yağlar, ozan tabakasına zarar veren kimyasalların tamamı göz önüne alındığında, bu atıkları kontrol edilmiş bir geri kazanımın Manisa ve Türkiye ekonomisi açısından çok önemli olduğuna dikkat çeken Yılmaz, “Çevresel ürünleri incelerken maliyetini göze almamak lazım. Yapılan yatırımın kazancı daha sonra çok fazla olabiliyor. Zamanında Gediz’i kirlettik. Şuanda temizleyeceğimizin Gediz’in maliyeti başta harcayacağımız maliyetin belki de bin katına tekabül etmekte. Küresel ve çevresel maliyetleri böyle düşünmek lazım. Başta alabileceğin bir

önlemi almadığımız zaman onu temizlemek için 10 kat, 20 kat ve belki de 100 katı kadar para harcamamız gerekiyor. Bu geri dönüşüm tesisleri gerçekten Türkiye açısından çok önemli. Ömrünü tamamlamış elektronik atıklar çok önemli çevresel etkileri olan atıklardır. Sadece bu çıkan beyaz eşyaların bile hurdaları çok değerli. Kıymetli malzemeler olmasının yanında bu sokakta toplayan hurdacıların bile ne vergisi ne kaydı vardı. Bunlar kontrolsüz bir şekilde yapılmasının yanında, parçalandığı zaman bu yağlar ve kimyasal maddeler atmosfere karışıyor. Bakanlık bunun üzerine geçmek ve üreticilere yeni bir soluk getirdi. Yapılacak yeni geri dönüşüm tesisleri bu atıkları çevreye zarar vermeyecek şekilde ayrıştıracak” dedi.